AI verbieden, gedogen of omarmen?
30 november 2023
opiniestuk over nieuwe generatie ambtenaren
Beste Alexandra, Welke kant gaan we op? In september tijdens het iBestuur Congres was het duidelijk voor alle aanwezige dat generatieve AI toepassingen niet meer weg te denken zijn uit onze samenleving. Iedereen was het eens dat de overheid met regels moest komen. Terecht, zeggen wij! Alleen lazen wij vorige week in de Volkskrant over het conceptvoorstel voor een algeheel verbod. Natuurlijk snappen wij de overwegingen heel goed; de onrechtvaardigheid van het schenden van auteursrechten, het gebrek aan transparantie over kennis, de privacy-risico’s. Maar is dat dan reden voor een algeheel verbod, of kunnen we op andere manieren juist terughoudendheid omzetten in een stap naar voren?
Ook binnen de Nederlandse overheid lijkt er nog geen eenduidigheid welke richting we op willen met het gebruik van generatieve AI tools. Zo kan je als ambtenaar jezelf inschrijven voor overheidscursussen om te leren hoe je kan werken met Chat-GPT, een mooi en sterk initiatief! Maar na maanden meegaan met de tijd, het aanbieden van opleidingsmogelijkheden aan ambtenaren, lijkt de volgende stap in het veilige gebruik van Chat-GPT een algeheel verbod? Creëren we dan juist niet een ‘zwarte kennismarkt’ waar er met omwegen alsnog gebruik gemaakt gaat worden van Chat-GPT en andere generatieve AI toepassingen; zonder regels en richtlijnen met betrekking op ethiek, privacy en transparantie. Is dit juist niet het tegenovergestelde van de richting die we samen op willen? De richting van zinvol werk, transparantie en optimale dienstverlening?
Wij, als nieuwe generatie ambtenaren, stellen daarom een andere route voor: In plaats van met de vergrijzing mee te gaan, kunnen we ook volop inzetten op de nieuwe generatie binnen de overheid. Een generatie van niet alleen jonge ambtenaren, maar ook nieuwe en innovatieve tools. Laten we elkaar ondersteunen met het opstellen van duidelijke kaders en richtlijnen waarmee we wel generatieve AI toepassingen mogen gebruiken. Zo kunnen we denken aan bijvoorbeeld die jurist op het ministerie die veel tijd kan winnen met hulp met het doorzoeken van aangeleverde jurisprudentie. En natuurlijk kan dit alleen als het veilig is, en moet dit met controle gaan. Belangrijk daarvoor is de eigen regie over de eigen database, zodat we zowel veilig met de data om kunnen gaan, maar nog belangrijk zodat we geen auteursrechten schenden. We houden de data intern, relevant en in het oog. We vullen zelf de database, zodat we precies weten waar, wat en van wie. We moeten dan alleen generatieve AI niet zien als een eindeloze kennisbank, maar als een veilige tool, die binnen onze eigen database ambtenaren onnodig werk uit handen kan nemen en de ruimte biedt aan meer zinvol en betrokken werk. Dat lijkt ons een mooi vooruitzicht!
Beste Alexandra, omdat het per slot van rekening begin december is, is dit dus ons generatieve-AI verlanglijstje voor 2024:
- Een moderne overheid die veilige en weloverwogen ethische kaders heeft opgesteld voor generatieve AI-toepassingen zodat ik net als alle andere jonge ambtenaren kunnen bijdragen aan een moderne overheid
- Een moderne overheid die niet wegkijkt van de mogelijkheden van generatieve AI-toepassingen
- Een moderne overheid die een eenduidige visie heeft op het gebruik en de risico’s van generatieve AI-toepassingen
- Een moderne overheid die niet bang is voor creativiteit en innovatie, maar met onze waarden altijd in het oog houdend
|