Is jouw gemeente klaar voor de AI-Act?

30 januari 2025

Ontdek de volgende stap in de digitale transformatie

Europa kiest haar eigen pad in de wereldwijde AI-race, met de AI-Act als kompas. Zoals we niet meer om klimaatmaatregelen heen kunnen, wordt ook AI-compliance een harde eis. Vanaf 2 februari 2025 treedt de volgende fase van de AI-Act in werking. Het gebruik van AI-toepassingen in de categorie ‘verboden’ wordt vanaf dan definitief niet meer toegestaan. Daarnaast worden organisaties verplicht om AI-geletterdheid breed in te voeren, zodat medewerkers en bestuurders verantwoord met AI kunnen werken.

Deze ontwikkelingen biedt organisaties de kans om de dienstverlening te verbeteren en beter in te spelen op maatschappelijke vraagstukken. In deze nieuwsbrief nemen we je mee in drie belangrijke onderwerpen die jouw organisatie vooruit kunnen helpen:

- AI-geletterdheid: hoe je medewerkers en bestuurders voorbereidt op verantwoord gebruik van AI;
- Governance: het belang van een stevig kader voor eigenaarschap en controle op AI;
- AI-agents: de mogelijkheden en uitdagingen van deze opkomende technologie.

Waarom AI-geletterdheid nu essentieel is: van gebruiker tot bestuurder

Vanaf februari 2025 is het wettelijk verplicht om binnen de gehele organisatie aan AI-geletterdheid te werken. Dit betekent dat medewerkers, van gebruikers tot bestuurders, voldoende kennis moeten hebben om AI-toepassingen verantwoord te gebruiken. Voor gebruikers betekent dit het kunnen inschatten van kansen en risico’s rondom AI en hiermee effectief te werken. Daarnaast zien wij AI-geletterdheid als een randvoorwaarde voor bestuurders en directie, omdat zij belang, impact en consequenties moeten begrijpen voor het bepalen van de koers en het beleid van de organisatie.

Inzichtelijke governance: de sleutel tot succes

Het gebruik van AI groeit snel en biedt kansen om processen en dienstverlening te verbeteren, maar zonder duidelijke governance ontstaan risico’s. Binnen gemeenten ontbreekt het vaak aan duidelijke kaders voor eigenaarschap, rollen en verantwoordelijkheden, wat de implementatie bemoeilijkt. Een governance structuur zorgt voor:

heldere verdeling van eigenaarschap en verantwoordelijkheden;
bewustwording en betrokkenheid door de hele organisatie;
naleving van regelgeving, zoals de AI-Act.

Met een strategisch governance-kader geef je richting aan AI en versterk je het vertrouwen in technologie. Bij Native Consulting hebben we een concept-visualisatie ontwikkeld om AI-governance voor gemeenten helder en toepasbaar te maken. Ontdek hoe AI governance jouw gemeente kan helpen: link naar downloaden infographic AI-governance.

Concept-visualisatie vanuit Native Consulting om AI-governance inzichtelijk te maken.

A = adviseren, I = Informeren, U = uitvoerend, EV = Eindverantwoordelijk

AI-agents: kansen en uitdagingen in 2025

2025 wordt het jaar van de AI-agents, volgens toonaangevende experts zoals Ilya Sutskever (AI-wetenschapper en medeoprichter van OpenAI) en Demis Hassabis (CEO Google DeepMind). Deze slimme systemen zijn in staat om zelfstandig taken uit te voeren en interacties met burgers en medewerkers vergemakkelijken. De komst van Gemini 2.0, een geavanceerde AI van Google DeepMind die zelfstandig taken uitvoert en zelfs de wereld om zich heen begrijpt, markeert een belangrijke stap in deze ontwikkeling.

Tegelijkertijd introduceert OpenAI ‘Tasks’, een functie in ChatGPT waarmee gebruikers AI kunnen gaan inzetten om op gezette tijden taken voor hen te voltooien. Deze innovaties bieden mogelijkheden voor gemeenten om AI-agents in te zetten die kunnen bijdragen aan:

terugdringen van werkdruk voor medewerkers in frontoffice en backoffice;
het verminderen van fouten en beter voldoen aan de beleidsregels;
slimme signalering en monitoring van kwetsbare inwoners;
efficiëntere dienstverlening: snelheid bij aanvragen zoals energietoeslag.

Hoewel de voordelen groot zijn, blijven er uitdagingen zoals ethiek, regelgeving en integratie met bestaande systemen. Vanuit Native zien we hier kansen en mogelijkheden voor gemeenten, maar moet deze techniek verantwoord ingezet worden met bijvoorbeeld een human-in-the-loop. Alleen met een strategische aanpak kunnen AI-agents bijdragen aan een toekomstbestendige en betrouwbare dienstverlening. We willen dan ook graag samen met andere organisaties ontdekken hoe deze ontwikkelingen goed in te zetten.

Kortom

Bij Native zien we AI als een belangrijke stap in de digitale transformatie van gemeenten. We bieden:

inspiratiesessies om AI-geletterdheid binnen jouw organisatie te vergroten;
een visueel en toepasbaar governance-kader;
strategische begeleiding bij het verantwoord inzetten van AI-agents.

Benieuwd hoe jouw gemeente kan profiteren van AI?

Plan een vrijblijvend gesprek met Thomas Beniers of Martijn Stekelenburg en zet de eerste stap naar een toekomstbestendige en verantwoorde inzet van AI.