Digitale ethiek: dé randvoorwaarde in een digitaal tijdperk.

Overheidsorganisaties staan voor de uitdaging om mee te gaan met razendsnelle innovaties en digitalisering. Bijvoorbeeld het werken met artificiële intelligentie. Er bestaan wettelijke kaders die richtlijnen bieden, maar hoe geef je vorm aan ethisch en maatschappelijk verantwoord handelen? Hoe zorg je ervoor dat jouw gemeente voorbereid is op deze veranderingen en voorkom je dat je organisatie in het nieuws komt met een verkeerd toegepaste algoritme? 

Voldoen aan de wet is essentieel, maar het is slechts één kant van het verhaal. De kunst is om te bepalen of wat wettelijk is toegestaan, ook moreel juist is. Als gemeente ben je een dienende organisatie die het juiste moet doen voor inwoners, bedrijven en de maatschappelijke partners.  

Stappenplan digitale ethiek  

Voor overheden hebben we daarom een stappenplan digitale ethiek ontwikkeld, die het fundament is voor onze aanpak. Met dit stappenplan in de hand besteden we aandacht aan: 

1. Bewustwording en educatie: trainingen en workshops voor medewerkers over ethiek en moreel beraad, zodat ze de ethische implicaties van het werken met data en digitale innovatie begrijpen en herkennen.
2. Handelingsperspectief ontwikkelen: het creëren van concrete richtlijnen en afspraken waarmee de organisatie ethisch handelen borgt bij het oppakken van nieuwe digitale initiatieven.
3. Verantwoording en transparantie: afstemming over de ethische kaders met de Raad en/of het management en openheid naar de inwoner over het gebruik van gegevens.
4. Monitoring en evaluatie: gestarte digitale initiatieven worden in de gaten gehouden. Er is een systeem van monitoring dat zorgt dat initiatieven het beoogde effect behouden en niet ingaan tegen vastgestelde ethische normen en waarden.

De opbrengst is een ethisch waarde kader, procesafspraken en praktische tools om digitale ethiek te integreren in de organisatie. Dit leidt tot het inzetten van digitale innovatie op een manier waarop de inwoner echt centraal staat. Met digitale ethiek is de randvoorwaarde gesteld om klaar te zijn voor de digitale toekomst.